Stelle der „aǧāyeb-nāmeh” Schriften im System der altertümlichen Wissenschaften Fatemeh Mehri

Abstract

Die mit dem Namen „ʿağāyeb-nāmeh” bezeichneten Schriften der persischen Literatur wurden häufig nur ausgehend von ihren sprachlichen Aspekten zum Gegenstand der Sprach- und Literaturforschung im persischsprachigen Raum geworden. Deshalb wurden deren "sprachlichen" Eigenarten hervorgehoben. Die Inhalte dieser Texte wurden aber stets mit dem Vorwürf „abergläubig“ und „ohne wissenschaftlichen Wert“ zu sein vernachlässigt. Ziel dieses Artikels ist es zu zeigen, dass alleinige Zuwendung zu der Sprache, jene Hinweise und Schlüsselbegriffe vernachlässigen lässt, die zum Verständnis dieser Art von Texten beitragen. Diese Hinweise und Schlüsselbegriffe sind in Bezug auf ein System der Wissenschaft zu deuten. Deshalb setzt deren Erläuterung eine begriffliche Erklärung und eine Methodologie der Wissenschaft voraus. In diesem Artikel ist es zu erklären, inwiefern die Disziplin „Orientalismus“ zur Gestalltung des heutigen Verständnises beigetragen hat.

جایگاه متون عجایب نامه ای در نظام دانش های کهن

فاطمه مهری

در ميان متون كهن فارسي، گاه دسته‌اي از متن‌ها كه اغلب با عنوان كلي «عجايب‌نامه» شناخته مي‌شوند، مورد توجه پژوهشگران زبان و ادب فارسي قرار گرفته‌اند؛ به اين معني كه با برجسته‌سازي وجوه ارزشمند «زباني» موجود در آن‌ها، معرفي، تصحيح و منتشر شده‌‌اند، اما همواره از نظر محتوا، «خرافه‌آميز» و فاقد «ارزش علمی» به شمار رفته‌اند‌يزآميز  ؛ هدف اين نوشتار، آن است كه نشان دهد قرار دادن زبان به عنوان نقطۀ عزیمتی برای شناخت این متون، می‌تواند موجب غفلت از اشارات و مفاهیم کلیدی‌ای شود که در شناخت این متن‌ها به کار می‌آید و ماهیت آن‌ها را روشن می‌سازد. این اشارات و مفاهیم اغلب در ارجاع به یک نظام علمی معنا می‌یابند؛ از این رو تدقیق در آن‌ها، پیش از هر چیز نیازمند بحث دربارۀ ماهیت علم و روش‌شناسی علمی است؛ در این مقاله همچنین نشان خواهیم داد شرق‌شناسی در شکل‌گیری رویکردهای موجود، چه نقشی داشته است.

واژگان کلیدی: خاصیت (علم خواص)، سنت ادبی، شرق‌شناسی، علم،متن عجایب‌نامه‌ای